Bezcenne dzieła mistrza pastelu ze zbiorów Zamku Królewskiego na Wawelu na wystawie we Włocławku
W Zbiorach Sztuki Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku 10 marca o godz. 12.00 otwarta zostanie wystawa Wyczółkowski odnaleziony prezentująca dzieła Leona Wyczółkowskiego ze zbiorów Zamku Królewskiego na Wawelu. Krakowskim zbiorom towarzyszy portret Krakowianki z kolekcji Muzeum we Włocławku.
Inspiracją dla wystawy było ważne wydarzenie – powrót na Wawel w grudniu 2021 roku odnalezionej straty wojennej. Wspaniały pastel Góralka / Wiejska dziewczyna w żółtej chuście Leona Wyczółkowskiego (1852–1936) pochodzi ze zbiorów przedwojennych: został podarowany Wawelowi przez Leona Pinińskiego wraz z innymi obiektami wchodzącymi w skład powołanej przez niego w roku 1931 Fundacji Wawelskiej im. Leona hr. Pinińskiego (zatwierdzonej przez wojewodę lwowskiego w roku 1935). Dzieło zaginęło w czasie II wojny światowej. W grudniu 2020 roku pojawiło się na krajowym rynku dzieł sztuki, zostało rozpoznane, a następnie odzyskane przez pracowników Departamentu Dziedzictwa Kulturowego za Granicą i Strat Wojennych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Narrację wystawy tworzą trzy wątki. Pierwszy z nich to straty wojenne – tu centralne miejsce zajmuje odzyskany pastel Góralka / Wiejska dziewczyna w żółtej chuście. Drugi wątek to postać Leona Pinińskiego (1857–1938), związanego ze Lwowem prawnika, polityka, profesora i rektora tamtejszego uniwersytetu, znawcy i kolekcjonera sztuki. Wawel był mu szczególnie bliski. Najpierw zaangażował się w odzyskanie zamku z rąk wojska austriackiego, a później w urządzanie jego odnawianych wnętrz. Będąc członkiem Komitetów wawelskich – doradzających kierownikowi Odnowienia Zamku w sprawach restauracyjno-artystycznych – zabierał głos m.in. w sprawie cyklu Głowy wawelskie Xawerego Dunikowskiego i plafonów wawelskich. O związkach Pinińskiego z dawną siedzibą królów przypominają prezentowane widoki Wawelu. Wzgórze wawelskie i jego architektura jako motyw stale obecny w twórczości Leona Wyczółkowskiego stanowią trzeci wątek tej opowieści. Artysta chętnie ukazywał z różnych perspektyw wzgórze, katedrę, dziedziniec arkadowy, a także – wyjątkowo – wnętrza zamkowe.
Agnieszka Janczyk
Zdjęcie - Leon Wyczółkowski, Dziewczyna w żółtej chuście, 1900 r., pastel, papier na tekturze, wł. Zamek Królewski na Wawelu, fot. Tomasz Śliwiński
