Ulotna pamięć przekuta w kamień. Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej przed ZSA odsłonięty
Zespół Szkół Akademickich im. Obrońców Wisły 1920 roku podjął inicjatywę budowy pomnika upamiętniającego Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej. Odsłonięto go uroczyście 10 czerwca 2022 roku we Włocławku, w asyście Orkiestry Wojskowej z Torunia, z udziałem znamienitych gości.
Od 2017 roku patronem klas mundurowych w Zespołu Szkół Akademickich jest ppłk Antoni Iglewski, ps. „Antoni” i „Ponar” - Cichociemny z Radziejowa. We Włocławku urodził się późniejszy Cichociemny mjr Aleksander Stpiczyński - ps. „Wilski", „Klara"- obu uhonorowano pomnikiem usytuowanym przy ul. Okrzei 94A we Włocławku.
Starania o budowę pomnika (uzyskanie odpowiednich zezwoleń) rozpoczęliśmy 5 stycznia 2022 roku. – mówi Zbigniew Suszyński, dyrektor szkoły. - Dzięki darczyńcom, którzy przekazali środki finansowe na budowę pomnika, a także zaangażowaniu mojego zastępcy Henryka Kierzkowskiego udało się doprowadzić budowę pomnika do finału. Wśród 34 osób, które przekazały szkole pieniądze na jego budowę, większość stanowili członkowie Polskiego Związku Łowieckiego. Dziękujemy wszystkim, którzy przyczynili się do budowy pomnika.
W skład Kapituły budowy pomnika weszli: gen. Broni dr inż. pil. Tadeusz Mikutel - I zastępca szefa Sztabu generalnego Wojska Polskiego, ks. bp Krzysztof Wętkowski – Ordynariusz Diecezji Włocławskiej, Piotr Kowal – przewodniczący Rady Miasta Włocławka, dr inż. Adam Rejmak – rektor Kujawskiej Szkoły Wyższej, gen. dyw. dr hab. inż. pil. Leszek Cwojdziński, gen. dyw. dr inż. Janusz Lalka, gen. dyw. mgr inż. Andrzej Lelewski, gen. bryg. mgr Gromosław Czempiński, Szymon Szynkowski – siostrzeniec – Cichociemnego Antoniego Iglewskiego.
W uroczystości odsłonięcia pomnika udział wzięli m.in. przedstawiciele parlamentarzystów, samorządu wojewódzkiego i miejskiego, potomkowie cichociemnych spadochroniarzy, wysocy rangą wojskowi oraz społeczność szkolna. Monument poświęcił Ordynariusz Diecezji Włocławskiej, ks. biskup Krzysztof Wętkowski.
Cichociemni byli grupą 316 spadochroniarzy Armii Krajowej. Podczas II wojny światowej byli wyszkoleni do działań indywidualnych w zakresie sabotażu, dywersji, wywiadu, łączności, a także jako oficerowie przygotowani do pełnienia obowiązków sztabowych i dowódczych. Szkolono ich w ok. 50 tajnych brytyjskich Special Training School (Specjalnych Szkołach Treningowych) oraz w polskich bazach m.in. w Ostunii we Włoszech.
Antoni Iglewski ps. „Antoni”, „Igła”, „Ponar”, „Suseł”, „Nieczuja”, „Vanadi”, „Kujawiak”, „Mazecki” (ur. 1 stycznia 1899 w Radziejowie na Kujawach, zm. 27 stycznia 1979 we Wrocławiu).
Członek POW, powstaniec wielkopolski, jeden z żołnierzy oddziałów specjalnych Polskich Sił Zbrojnych – cichociemny, w stopniu kolejno porucznika (1943), kapitana (1944), podpułkownika (1957).
Swoja wojenna drogę opisał w biografii pt. PONAR – Wspomnienia z lat 1939-1945, wydaną w 2012 r. Był żonaty z Marią z Ulatowskich (1901–1975), urzędniczką. Dzieci nie miał. Pochowany został na cmentarzu parafialnym w Radziejowie.
Aleksander Stpiczyński vel Jerzy Wilski, vel Aleksander Starzyński, vel Feliks Cieszkowski, vel Jan Nowak … urodził się 7 kwietnia 1898 we Włocławku, zmarł 21 września 1987 w Warszawie. Major kawalerii Wojska Polskiego, oficer wywiadu i kurier Związku Walki Zbrojnej / Armii Krajowej, cichociemny, więzień obozów koncentracyjnych[, dziennikarz, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Zrzucony do Polski jako cichociemny, w nocy 21/22 września 1944 w sezonie operacyjnym „Odwet”, w operacji lotniczej „Przemek 1”, z samolotu Liberator KG-834 „U” (1586 Eskadra PAF), po starcie z lotniska Campo Casale nieopodal Brindisi, zrzut na placówkę odbiorczą „Rozmaryn”, w okolicach miejscowości Czaryż, 6 km od Secemina.
Po II wojnie światowej, od października 1946 do października 1948 roku był w Polskim Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia. Publikował artykuły m.in. w „Orle Białym”, „Dzienniku Polskim i Dzienniku Żołnierza” a także w „Dzienniku Polskim” (Detroit, USA). Od stycznia 1949 do września 1974 wraz z żoną i synem mieszkał w Ekwadorze. Do Polski powrócił wraz z rodziną w 1974 roku, zamieszkał w Warszawie. Wydał książkę o swych przeżyciach „Wbrew wyrokowi losu” . Jego żoną była Anna z domu Mirecka (1901-1981), uczestniczka powstania warszawskiego. Oboje zostali pochowani na cmentarzu na Powązkach w Warszawie.
Pomnik Cichociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej przed ZSA odsłonięty
