Lavinit – sztuczny marmur z Włocławka
Od 14 lipca br. w gmachu Zbiorów Sztuki przy ul. Zamczej we Włocławku można oglądać wystawę czasową pt. „Włocławska wytwórnia sztucznego marmuru „Lavinit. Krupka i Perlicz. 1923–1939”.
Ekspozycja jest pierwszą w Polsce monograficzną prezentacją dotyczącą produkcji i funkcjonowania wyrobów dekoracyjnych i użytkowych z lawinitu. Na wystawie zaprezentowano 74 unikatowe obiekty: wazony, zegary, figury, wazy, wyroby oświetleniowe i akcesoria na biurka wykonane we Włocławku według patentu niemieckiego przemysłowca Willego Henkera. Ekspozycję uzupełniają zachowane wzorniki i inne materiały archiwalne.
Około 1912 r. niemiecki przemysłowiec Willy Henker założył w Berlinie, firmę Kunststein Industrie W. Henker&Co, która produkowała wyroby ze sztucznego marmuru. Właściciel firmy był także wynalazcą masy lawinitowej, która była mieszaniną piasku, metalu i siarki. Wyroby z lawinitu zyskały w krótkim czasie bardzo dużą popularność. Produkowane formy nawiązywały do orientalnych
i antycznych wzorów a także stylistyki secesji, a później art déco. Od 1922 r. Willy Henker prowadził w Nowym Jorku, firmę Art Industries wraz z salonem sprzedaży, które cieszyły się dużym powodzeniem i prezentowane były na wystawach w Chicago i Pittsburghu. Wyroby z masy lawinitowej opatentowane zostały także w Austrii, Francji, Czechach. Podstawowym kolorem lawinitu była czerń. Niektóre artykuły dekorowano specjalnymi kolorami takimi jak brąz ,brąz antyczny i tzw. art emalia (wielokolorowe zdobienie natryskiem). Nanoszono na nie również dekoracje w kolorach złotym, czerwonym, zielonym czy niebieskim, które podkreślały walory zdobnicze wyrobów. Zdarzały się również, choć bardzo rzadko wyroby w kolorze białym.
21. sierpnia 1923 roku włocławscy przemysłowcy Natan Krupka oraz kupiec Baruch-Łazar Perlicz, zawarli spółkę pn. Lavinit. Krupka i Perlicz. Patent na produkcję wyrobów z masy zwanej lawinit, właściciele zakupili od niemieckiego przemysłowca Willego Henkera. Początkowo wytwarzano
we Włocławku około 20 form wyrobów dekoracyjnych i użytkowych, które w krótkim czasie zyskały dużą popularność. Około 1928 roku produkcja obejmowała już 100 różnych wzorów, wykonywanych według zakupionego wzornika. W późniejszym okresie wprowadzano także własne wzory, często związane z tematyką narodową, takie jak plakiety z Adamem Mickiewiczem czy popiersia Fryderyka Chopina. Firma działała do 1939 roku.
Na wystawie „Włocławska wytwórnia sztucznego marmuru „Lavinit. Krupka i Perlicz. 1923–1939” prezentowane są obiekty pochodzące z kolekcji prywatnych Wojciecha Błachowiaka i Piotra Franczaka oraz ze zbiorów Muzeum Technik Ceramicznych w Kole i Muzeum Ziemi Kujawskiej
i Dobrzyńskiej we Włocławku. Wystawa będzie czynna do 8 listopada 2020 r.
Autor wystawy: Karolina Bandziak-Kwiatkowska
Oprawa plastyczna: Magdalena Kolanowska
