Barwne, posażne, ocalenia warte
19 skrzyń posagowych z Kujaw i ziemi dobrzyńskiej zostanie odnowionych. Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku w br. otrzymało dotację na ten cel.
Skrzynie nazywane posagowymi lub wiannymi, to popularne od 2. poł XIX w. do pocz. XX w. meble związane z kulturą chłopską. Oprócz funkcji schówkowej, stanowiły ważny element obrzędowy związany z zamążpójściem. Ich cechą charakterystyczną są efektowne, barwne polichromie z motywami roślinnymi, występujące przede wszystkim w części frontalnej tzw. licu, a także na wieku (w tym miejscu malatury rzadko zachowały się do współczesności).
Włocławskie muzeum posiada jedną z największych w Polsce kolekcji skrzyń wiannych z Kujaw i ziemi dobrzyńskiej. Te niezwykłe zabytki etnograficzne zostały zebrane w większości podczas prac terenowych w latach 70/80. i w 1. poł. 90. XX w. Obecnie skrzynie malowane nie występują w terenie, dlatego istniejący zbiór jest wyjątkowy, a jego wartość będzie wzrastała w kolejnych latach.
Konserwację mebli przeprowadzi Pracownia Renowacji Antyków Romana Wietrzyckiego z Włocławka. Prace prowadzone będą w dwóch etapach. Od 29 maja do 27 sierpnia renowacji poddane zostanie 9 skrzyń dobrzyńskich i 1 kujawska. Następnie w terminie od 2 września do 24 listopada prace obejmą 9 skrzyń kujawskich. Równolegle wykonana zostanie dokumentacja fotograficzna i zrealizowany zapis filmowy, którego efektem będzie kilkuminutowy film promocyjny.
W ramach zadania zaplanowana jest także wystawa czasowa pt. Półskrzyneczek i wianeczek. Konserwacja posagowych skrzyń malowanych z Kujaw i ziemi dobrzyńskiej, która prezentowana będzie w Muzeum Etnograficznym w dniach od 1 do 27 grudnia br. Ponadto wykonana zostanie digitalizacja zabytków, a dane zostaną wprowadzone do muzealnego systemu ewidencji zabytków MONA oraz opublikowane w Katalogu zbiorów online.
Po zakończeniu wystawy czasowej wszystkie obiekty zostaną przeniesione do magazynu. Następnie, zgodnie z przyjętą koncepcją, skrzynie staną się częścią wystawy stałej w Muzeum Etnograficznym, której zmiana planowana jest do końca 2022 r.
Zadanie pn. „Barwne, posażne, ocalenia warte. Konserwacja zabytkowych skrzyń posagowych
z Kujaw i ziemi dobrzyńskiej” jest finansowane z środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Wspieranie działań muzealnych” oraz z budżetu Samorządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego.
Michał Kwiatkowski
