Pochowano Zofię Szmajda-Mierzwicką, zasłużoną twórczynię ludową
W środę 15 marca 2023 roku w Kruszynie gm. Włocławek odbył się pogrzeb znanej kujawskiej twórczyni ludowej Zofii Szmajdy-Mierzwickiej. Zmarła w sobotę 11 marca w wieku 97 lat.
Zofia Szmajda-Mierzwicka urodziła się 10 marca 1926 roku w miejscowości Gajówka, obecnie gm. Choceń, choć jak sama stwierdziła w jednym z wywiadów w 2005 roku, rodzice przy rejestracji posłużyli się metryką urodzenia zmarłej siostry Zofii, urodzonej 24 sierpnia 1921 roku, która zginęła w połowie 1925 roku w pożarze domu sąsiadów. Mała Zosia nie miała wpływu na decyzje rodziców. W związku z tym, ta data została uznana jako data urzędowa urodzenia śp. Zofii Szmajdy-Mierzwickiej.
Pani Zofia była niezwykle barwną i wszechstronnie utalentowaną postacią w kujawskim środowisku artystów ludowych. Przejęła talent po swojej babci Wiktorii Łukasiak, który rozwinął się pod koniec lat 40 XX wieku. Dorobiła się bogatego dorobku twórczego, była zasłużoną hafciarką, mistrzynią sypania pięknych wzorów piaskiem, malowania wnętrz, wykonywała słomiane ozdoby, malowanki na papierze oraz tworzyła ażurowe firanki z papieru. Była także autorką piosenek o przyśpiewek ludowych, ludową śpiewaczką i tancerką słynnej Kapeli spod Kowala, będąc jej niekwestionowanym liderem, związana z kapelą od jej założenia do ostatnich dnia życia.
Panią Zofię można było spotkać na jarmarkach, festynach i kiermaszach twórców ludowych nie tylko w naszym regionie. Miała wrodzony talent do haftowania i wyszywania. W katalogu twórczego dorobku miała tradycyjne kujawskie stroje ludowe dla dorosłych i dzieci, w tym dla asysty kościelnej. Wyszywała i haftowała obrusy, serwety i serwetki, czepce. W bogatych zbiorach znalazły się również bieżniki na stół, bluzki, spódnice, halki czy poduszeczki dla asysty kościelnej. Twórczyni ludowa z Gajówki wykonała kilka sztandarów, w tym dla Szkoły Podstawowej w Nakonowie im. króla Władysława Jagiełły, Ochotniczej Straży Pożarnej w Nakonowie Starym, Łagiewnikach, Warząchewce oraz wykonała pełną renowację sztandaru dla OSP w Gołaszewie oraz wyhaftowała niezliczoną ilość koron na głowach orłów na sztandarach strażackich po 1989 roku. Najbardziej usatysfakcjonowana była za wyhaftowanie stuły dla papieża Jana Pawła II w 1999 roku, za którą otrzymała podziękowanie z Watykanu.
Za swoją ludową twórczość Zofia Szmajda-Mierzwicka była wielokrotnie nagradzana nagrodami indywidualnymi na festiwalach folklorystycznych na terenie całego kraju. Otrzymała wiele odznaczeń, wśród nich była prestiżowa nagroda im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”, przyznana w 1997 r. Była członkinią Stowarzyszenia Twórców Ludowych od 1972 r. Brała udział w licznych kiermaszach i festynach sztuki ludowej, organizowanych przez Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku oraz w wielu innych miejscowościach.
Pochowała dwóch mężów. Z pierwszym mężem Kazimierzem dochowała się sześcioro dzieci, przeżyła czterech synów, wnuczkę i prawnuka. W ostatniej drodze na cmentarz parafialny w Kruszynie gm. Włocławek zmarłej towarzyszyły córki Teresa i Róża z rodzinami, wnuki, prawnuki, bliższa i dalsza rodzina, krewni, sąsiedzi, twórcy ludowi z naszego regionu oraz koleżanki i koledzy z Kapeli spod Kowala. Władze samorządowe gminy Kowal reprezentował wójt Stanisław Adamczyk z pracownikami.
Grób zmarłej Zofii Szmajdy-Mierzwickiej przykryły liczne wieńce i kwiaty, a lider Kapeli spod Kowala Włodzimierz Tomaszewski pożegnał zmarłą utworem na skrzypcach.
Tekst i fot. Wojciech Nawrocki
Pochowano Zofię Szmajda-Mierzwicką, zasłużoną twórczynię ludową
