Gołaszewo. Pokarmy poświecone
Jak co roku w Wielką Sobotę do świetlicy Ochotniczej Straży Pożarnej w Gołaszewie przybyli mieszkańcy Gołaszewa i ościennych miejscowości by poświęcić wielkanocne pokarmy.
Wielka Sobota jest dniem nadziei i modlitewnego oczekiwania na Zmartwychwstanie spoczywającego w grobie Pana Jezusa. W tym dniu, zwykle do południa, chrześcijanie udają się do kościoła, aby poświęcić pokarmy przeznaczone na stół wielkanocny. Obrzędu błogosławienia i poświęcenia pokarmów dokonuje kapłan miejscowej parafii. Odmawia on modlitwy, błogosławi złożone pokarmy i kropi święconą wodą, po czym pokarm ten staje się tzw. święconką. W dniu dzisiejszym pokarmy poświęcił proboszcz kowalskiej parafii p.w. św. Urszuli ks. kan. dr Piotr Głowacki.
Tradycja święcenia pokarmów w świetlicy strażackiej trwa od wielu, wielu lat. Piękna i słoneczna pogoda sprawiła, że do świetlicy przybyły tłumy młodych i starszych mieszkańców, byli też goście z kraju i z zagranicy. Ta tradycja jest kultywowana od wielu pokoleń. Ksiądz proboszcz podkreślił, że mieszkańcy Gołaszewa i okolic są w dużo lepszej sytuacji niż w ościennych miejscowości gminy Kowal, którzy nie mają takiego miejsca. Święcenie pokarmów odbywa się przy figurkach, dlatego nie ma tam tylu święconek, co w Gołaszewie. Żeby tradycji stało się zadość, policzono wszystkie koszyczki. Okazało się, że w tym roku było 108 święconek, w porównaniu do ubiegowego roku, jeden koszyczek przybył. Tak, więc bez liczenia ksiądz proboszcz podkreślił, że Gołaszewa i tak nikt nie przebije, choć nie ma żadnej rywalizacji pomiędzy miejscowościami, to jako ciekawostkę zawsze liczy się święconki. Na zakończenie święcenia pokarmów, proboszcz w imieniu własnym i wikariuszy kowalskiej parafii złożył wszystkim obecnym oraz ich najbliższym z serca płynące życzenia – „(…)Radosnych świąt Zmartwychwstania Pańskiej w gronie rodziny, niech radosne Alleluja będzie ostoją miłości i wiary. Niech pogoda ducha towarzyszy Wszystkim w trudzie każdego dnia(...)”. Przyłączając się do życzeń księdza proboszcza, ja również pragnę złożyć wszystkim naszym mieszkańcom i ich gościom życzenia świąteczne - zdrowych, spokojnych i pogodnych świąt, radosnych spotkań przy świątecznym stole, smacznego jajka, tradycyjnie mokrego śmigusa dyngusa oraz mnóstwo wiosennego optymizmu.
Coś z historii, a mianowicie obrzęd święcenia pokarmów rozpowszechnił się na dobre w VIII wieku zarówno w Kościele wschodnim, jak i w zachodnim. Zachowały się starożytne formy modlitwy za ofiarujących baranka paschalnego oraz specjalna forma błogosławienia go. Te modlitwy pochodzą ze starego rytuału greckiego i ormiańskiego. W Polsce zwyczaj błogosławienia pokarmów przyjął się w XV wieku. Początkowo święcono tylko baranka, później także inne pokarmy mięsne, jaja, ser, ryby, chleb, ciasto oraz przyprawy i zioła. Koszyczek ze święconką jest ustawiany w domu na honorowym miejscu, aby w Niedzielę Wielkanocną po mszy rezurekcyjnej spożyć świąteczne śniadanie. W każdej chrześcijańskiej rodzinie, śniadanie wielkanocne rozpoczyna się od dzielenia poświęconym jajkiem z jednoczesnym wypowiadaniem sobie życzeń, które jest w swej formie i symbolice podobne do bożonarodzeniowego łamania się opłatkiem.
Na stole strażackiej świetlicy było barwnie i kolorowo, to za sprawą koszyczków z pokarmami, które były pięknie przystrojone. W koszyczkach były kolorowe pisanki, symbolu życia, ale także zwycięstwa życia nad śmiercią, wędliny - symbolu płodności i dostatku w rodzinie, chleba - symbolu pomyślności i dobrobytu, babeczek – symbolu zapewniającego dostatek przez cały rok, soli, która ma moc przetrwania i odstraszania sił zła, chrzanu – symbolu siły ludzkiej, baranka – symbolizującego zmartwychwstanie Chrystusa i odkupienie wszystkich grzechów. Każdy koszyczek był wyłożony pięknymi serwetkami z motywami wielkanocnymi i koronkami. Na zewnątrz przystrojone gałązkami bukszpanu, baziami i kolorowymi piórami. Do zobaczenia za rok.
Tekst i fot. Wojciech Nawrocki
