Pod kozackim kurhanem. Fotoreportaż
Aleksandrowską nekropolię wojskową Ukraińców odbudowano na rok przed podpisaniem umowy polsko-ukraińskiej o ochronie miejsc pamięci.
Pod kozackim kurhanem
Pod kozackim kurhanem w Aleksandrowie Kujawskim, gdzie spoczywają żołnierze ukraińscy internowani po zakończeniu I wojny światowej, w pierwszą sobotę czerwca odbywa się msza ekumeniczna z udziałem mieszkańców miasta i licznie przybyłych gości z różnych stron Polski. Jak co roku przed spotkaniem przy cmentarzu, odprawione zostało nabożeństwo w prawosławnej cerkwi przy ul. Wojska Polskiego.
Po podpisaniu rozejmu polsko-rosyjskiego jesienią 1920 roku żołnierze armii Ukraińskiej Republiki Ludowej zostali na terenach Polski internowani i umieszczeni w kilku obozach. Jeden z nich, 5 grudnia powstał w Aleksandrowie Kuj., gdzie znalazło się 3528 osób, w tym 900 oficerów. Zmarłych grzebano na przyległym do obozu prowizorycznym cmentarzu. W połowie 1921 roku powstała prawdziwa nekropolia, sporządzono odpowiedni projekt i żołnierze usypali wielki Kurhan, na którym stanął zaporoski krzyż. Cmentarz ogrodzono kolczastym drutem, mogiły obłożono darniną, a na drewnianych krzyżach umieszczono nazwiska zmarłych. Po II wojnie światowej cmentarz popadł w zaniedbanie. Wiosną 1991 roku z inicjatywy dra Emiliana Wiszki z Torunia rozpoczęły się przygotowania do odbudowy cmentarza.
Wśród osób zaangażowanych w realizację tego przedsięwzięcia znaleźli się Sławomir Makowski –ówczesny komendant powiatowy policji, burmistrz Zdzisław Nasiński i jego zastępca Stanisław Krysiński, późniejszy burmistrz, oraz Zbigniew Znamierowski, przewodniczący rady miejskiej. Ze strony ukraińskiej inicjatywie patronował Związek Ukraińców w Polsce, Komitet Pamięci Narodowej, ambasada Ukrainy. Uroczystość poświęcenia odrestaurowanego cmentarza odbyła się 12 czerwca 1993 roku.
Warto zwrócić uwagę, co podkreśla burmistrz Andrzej Cieśla, aleksandrowską nekropolię wojskową Ukraińców odbudowano na rok przed podpisaniem umowy polsko-ukraińskiej o ochronie miejsc pamięci. Pięć lat temu zostały zamontowane tablice informacyjne w językach polskim i ukraińskim o historii nekropoli. Koszty sfinansował zakład BIN, który opiekuje się tym miejscem.
Tego roku uroczystości pod ukraińskim kurhanem miały więc szczególny charakter, gdyż przypadła 20 rocznica odnowienia cmentarza. Była więc okazja do podziękowania tym, którzy wystąpili z tą inicjatywą i doprowadzili do jej zrealizowania. Specjalne listy z podziękowaniami wręczał burmistrza Andrzej Cieśla.
Obecny był konsul generalny Ukrainy w Gdańsku Myron Jankiew, posłowie - Miron Sycz (przewodniczący Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych), Domicela Kopaczewska i Krzysztof Ardanowski, wiceprezydent Włocławka Wada Muszalik, starosta Wioletta Wiśniewska, delegacje gmin Aleksandrów Kujawski i Waganiec, delegacje różnych środowisk. Delegacje, m.in. radnych Rady Miejskiej przybyły ze sztandarami, żołnierze zaciągnęli honorową wartę. Od kilku lat na uroczystości przyjeżdżają przedstawiciele Międzynarodowej Organizacji Społecznej „Kozactwo Zaporoskie” w Kijowie z marszałkiem Dmytro Sahajdakiem na czele. W tym roku byli też goście z Rosji, z powiatu Neman w obwodzie kaliningradzkim, z którym Aleksandrów Kujawski od kilku lat współpracuje.
Po wspólnej modlitwie w okolicznościowych wystąpieniach goście mówili o znaczeniu aleksandrowskich uroczystości w budowaniu dobrosąsiedzkich stosunków między dwoma narodami. Przywracają one pamięć o losach ukraińskich żołnierzy, którzy walczyli wraz Polakami o wolność . Coroczne spotkania ekumeniczne choć mają lokalny charakter, budują wizerunek miasta otwartego także na forum międzynarodowym.
Podczas spotkania marszałek kozactwa zaporoskiego Sahajdak udekorował odznaczeniami stowarzyszenia burmistrza Andrzeja Cieślę, zastępcę burmistrza Jerzego Erwińskiego, ks. płk Mikołaja Hajduczenię, ks. proboszcza aleksandrowskiej parafii Leszka Malinowskiego, ks. Zbigniewa Adamiaka, komandora Henryka Kalinowskiego, który z kolei wręczył Dmytrowi Sahajdakowi krzyż walecznych. Burmistrz awansowany został na stopień generała chorążego kozactwa, a jego zastępca otrzymał stopień generała.
Uroczystość zakończyła się złożeniem wiązanek kwiatów i zniczy.
Po spotkaniu, jak co roku, goście zostali zaproszeni przez spółkę BIN, która opiekuje się nekropolią, na poczęstunek na terenie zakładu. W trakcie obiadu osoby przygotowujące uroczystość zostały uhonorowane przez marszałka kozactwa.
ZDJĘCIA W GALERII (album Aleksandrów Kujawski...)
