83. rocznica bitwy pod Szczytnem. Kujawski epizod walk wrześniowych

Mieszkańcy gmin Boniewo i Choceń oraz zaproszeni goście uczcili 83 rocznicę bitwy 61 pułku piechoty wojska polskiego z armią niemiecką pod Szczytnem we wrześniu 1939 roku.  Tradycyjnie odbył się Bieg Pamięci, msza św., Apel poległych i koncert orkiestry wojskowej. 

Uroczystość upamiętniająca 83 rocznicę krwawych walk na polach we wsi Szczytno w czasie drugiej wojny światowej odbyła się  10 września br. w  Boniewie. Rozpoczęła się Biegiem pamięci. 

Biegali w deszczu

Biegi upamiętniające żołnierzy poległych w bitwie piechoty Wojska Polskiego z jednostkami armii niemieckiej we wrześniu 1939 r. odbywają się w Boniewie od sześciu lat. Ich organizatorem jest Roman Torzewski, mieszkaniec gminy Boniewo, pracownik Powiatowego Urzędu Pracy. W tej bitwie zginął brat jego dziadka Jan Gawroński. 

Bieg był trudny z powodu deszczowej aury. Na krótkich dystansach pobiegło 220 dzieci i młodzieży szkolnej. Każdy z zawodników otrzymał pamiątkowy medal, a najlepsi biegacze otrzymali puchary i książki. W biegu na dystansie 10 km  oraz  5 km marszu nordic walking udział brało 58 osób.  W głównym biegu zwycięzcą był Dariusz Konecki WKB Maratończyk – Włocławek a wśród pań  Iwona Zielińska  - WKB Maratończyk – Włocławek. 

Padający deszcz spowodował, że zaplanowana msza polowa na cmentarzu w Boniewie przniesiona została do sali sportowej.  

Msza święta za poległych

Z udziałem pocztów sztandarowych,   bydgoskiego chóru Medici Cantares i orkiestry wojskowej mszę św. w intencji poległych w czasie drugiej wojny światowej i naszych sąsiadów Ukraińców, którzy dzisiaj oddają życie w obronie swojej ojczyzny sprawował biskup włocławski Krzysztof Wętkowski w asyście księży: Mieczysława Łaszczyka, proboszcza parafii św. Idziego w Choceniu, ks. Józefa  Miłka – proboszcza parafii pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Boniewie,  ks. Stanisława Janiaka z parafii Lubomin oraz  ks. seniora Józefa Waszaka. 

Okolicznościowe przemówienia organizatorów wójta gminy Boniewo Marka Klimkiewicza i Romana Nowakowskiego – wójta gminy Choceń oraz zaproszonych gości przypominały o konieczności zachowania w pamięci bohaterskich żołnierzy walczących o wolność ojczyzny oraz o przekazywaniu historycznej prawdy z pokolenia na pokolenie. 

Bitwa pod Szczytnem na pograniczu gmin Boniewo i Choceń w powiecie włocławskim stoczona podczas drugiej wojny światowej była fragmentem batalii wrześniowej określanej, jako bitwa pod Bzurą.  Armie Poznań i Pomorze 9-12 września 1939 r. zaatakowały lewą flankę niemieckiej 8 Armii kierującej się na Warszawę. W tym samym czasie na terenie powiatu włocławskiego walki osłonowe toczyły 15 i 27 Dywizja Piechoty powstrzymując niemiecki atak. Obrona cieśniny między jeziorami w Szczytnie została powierzona 61 pp., którego trzeci batalion wsparty artylerią 12 dział wszedł tam do walki przeciwko 309 i 338 pp. z 208 Dywizji. W krwawej, nierównej walce poległo 130 żołnierzy polskich. Niemcy stracili 180 żołnierzy, a ponad 100 wzięto do niewoli. Bitwa pod Szczytnem spowodowała, że Niemcom nie udało się przełamać polskich linii obronnych. Tym samym nie zdołali wejść na tyły wojsk atakujących nad Bzurą.

- Bitwa pod Szczytnem  była mało znana, mimo, że znaczenie miała ogromne, była ważnym elementem  największej bitwy września 1939 roku, a mianowicie bitwy nad Bzurą – mówi wójt Marek Klimkiewicz. - Ten wojenny epizod zbadał i opisał śp. ks. Jarosław Włodarz. 8 września 2007 r. odsłoniliśmy w Szczytnie pomnik z tablicą pamiątkową nawiązującą do wydarzeń, wtedy sprzed 68 lat. Wówczas na stoku szczytnieńskiego wzgórza, tuż obok rzeczki Chodeczki, odtworzone zostały wydarzenia mające istotne znaczenie dla żołnierzy armii „Pomorze” i „Poznań” atakujących nad Bzurą skrzydło, zdążającej właśnie pod Warszawę niemieckiej 8. Armii.  Natomiast w 75 rocznicę bitwy w  2014 roku Urząd Gminy Boniewo wydał książkę autorstwa śp. ks. Jarosława Włodarza „Kujawskie Termopile: bitwa pod Szczytnem 11-12 IX 1939 r.” Od sześciu lat organizujemy Bieg pamięci.  Te coroczne uroczystości sa przekazem dla kolejnych pokoleń, aby pamiętały, że o wolność trzeba dbać, a bohaterom wojennym należy oddać cześć. 

Salwa honorowa na cmentarzu

Polscy żołnierze, którzy polegli na polach Szczytna spoczywają w zbiorowej mogile na cmentarzu w Boniewie. 

Uczestnicy uroczystości po mszy przeszli na cmentarz parafialny w Boniewie.  Dla uczczenia pamięci żołnierzy poległych w bitwie Apel pamięci odczytał mjr Stanisław Dykowski zastępca Wojskowego Komendanta Uzupełnień we Włocławku.  Żołnierze oddali salwę honorową.  Liczne delegacje złożyły kwiaty i wieńce.

Muzyczną ucztą, na zakończenie uroczystości był koncert Orkiestry Wojskowej z Torunia. 

(jp)

83. rocznica bitwy pod Szczytnem